Our Blog

May 18, 2012 | Posted by Maria Boundri | Comments Off on Ψέμα στο ψέμα… Πόσο κοντά είναι η αλήθεια του παιδιού;

Ψέμα στο ψέμα… Πόσο κοντά είναι η αλήθεια του παιδιού;

Της Μαρίας Μπούνδρη.

(όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Πρώτη 18/05/12)

Πολλοί γονείς κάποιες φορές ανακαλύπτουν ότι τα παιδιά τους λένε μικρά ψέματα και αρχίζουν να αναρωτιούνται: Γιατί το κάνει αυτό; Τι θέλει να πετύχει; Προσπαθεί  να με κάνει ό, τι θέλει; Τι δεν κάνω καλά ως γονιός;

Τα μικρά παιδιά κυρίως μέχρι 4-5 ετών, χρησιμοποιούν πολύ τη φαντασία τους και αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ανάπτυξή τους. Γι’ αυτό είναι καλό να μην τη μπερδεύουμε με το ψέμα. Η φαντασία είναι ο τρόπος τους να γνωρίσουν τον κόσμο. Ταυτίζονται για παράδειγμα, με παιδικούς ήρωες και φαντάζονται ιστορίες. Έτσι,  μαθαίνουν να επικοινωνούν, ξεφεύγουν από το μικρό τους δωμάτιο και μαθαίνουν τον κόσμο που βρίσκεται έξω από αυτό. Μαθαίνουν έτσι, πώς μπορούν να τον προσεγγίσουν, τι επιτρέπεται εκεί, γνωρίζουν το καλό και το κακό, και μέχρι πού μπορούν να φτάσουν. Ο φανταστικός, αόρατος φίλος μπορεί να είναι ο σύντροφός τους στο παιχνίδι, ο προστάτης σε δύσκολες στιγμές, εκείνος στον οποίο θα μιλήσει για τα συναισθήματά του, ή θα εκφράσει την επιθετικότητά του. Άλλωστε και οι γονείς συμμετέχουν στο φανταστικό κόσμο τους, όταν του διαβάζουν παραμύθια, όταν του λένε για τον Άγιο Βασίλη ή για τον κακό λύκο που θα έρθει αν δε φάει το φαγητό του.

Ουσιαστικά, στην ηλικία αυτή τα παιδιά είναι πολύ μικρά για να καταλάβουν την έννοια του ψέματος όπως το έχουμε εμείς στο μυαλό μας. Δεν έχουν στόχο να αποκρύψουν την αλήθεια, αλλά να εκφράσουν τα πολύ έντονα συναισθήματά τους και τις επιθυμίες τους. Για παράδειγμα, ένα παιδί χύνει το γάλα του κάτω και λέει «το έκανε το τέρας». Το πιο πιθανό είναι να μην το έκανε επίτηδες, οπότε στο μυαλό του είναι σαν κάτι που συνέβη απ’ το πουθενά. Έτσι δημιουργεί μια ιστορία για να δικαιολογήσει και να εκφράσει το φόβο του γι’ αυτό το αναπάντεχο.

Μετά τα 5, όταν το παιδί αρχίζει να λέει ψέματα σημαίνει ότι κάτι συμβαίνει. Έτσι, καλό είναι οι γονείς να παραμένουν ψύχραιμοι ώστε να βρουν τι είναι αυτό που το παιδί χρειάζεται.

Ένας βασικός λόγος είναι η ανάγκη του παιδιού να το αγαπάνε, να το αποδέχονται όπως είναι και να ασχολούνται μαζί του. Και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να υποτιμάτε, ούτε να θεωρείτε αυτονόητο. ‎ Ψέματα μπορεί να πει ακόμη και όταν έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και δεν είναι σίγουρο για τον εαυτό του. Με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να εντυπωσιάσει και να κερδίσει την εκτίμηση των γονιών και των συνομηλίκων του. Ο Χόρχε Μπουκάι αναφέρει: «Αγάπη, εκτίμηση, κανόνες και επικοινωνία: πάνω σ΄ αυτό το βατήρα στέκεται το παιδί για να κάνει το άλμα του στη ζωή». Όταν δεν παίρνει κάτι από αυτά, τότε αρχίζει να το αναζητά. Χρησιμοποιεί τότε τα ψέματα σαν όπλο του, γιατί με αυτά νομίζει ότι μπορεί φτιάχνει την πραγματικότητα όπως το βολεύει.

Ο φόβος να αποτύχει σε κάτι, να αναλάβει την ευθύνη του και να τιμωρηθεί, μπορεί να είναι μια ακόμα αιτία. Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι ο γονιός να σκεφτεί αν έχει υψηλές προσδοκίες για το παιδί και πόσο αυτές το αγχώνουν. Να του εξηγήσετε ότι καταλαβαίνετε ότι νιώθει άγχος ή ντροπή ή φόβο όποτε κάνει κάτι λάθος. Μετά να του πείτε πως όλοι κάνουν λάθη, και γι’ αυτό δεν παύετε να το αγαπάτε, ανεξάρτητα από τι έχει κάνει. Κατόπιν, να του εξηγήσετε ότι προτιμάτε να σας λέει την αλήθεια, ακόμη κι αν αυτή είναι δυσάρεστη. Αν ένα παιδί ξέρει ότι μπορεί να σας μιλήσει για οτιδήποτε όποια στιγμή το χρειάζεται, χωρίς να διακινδυνεύει την αγάπη σας, τη σωματική και ψυχολογική του ακεραιότητα, δεν έχει λόγο να πει ψέματα, ούτε στα 10 ούτε στα 16 του χρόνια.

Το ψέμα λοιπόν είναι μιας μορφής άμυνα για το παιδί. Όταν το καταλαβαίνετε, μην το ξεμπροστιάζετε, ακόμα κι αν ξέρετε την αλήθεια. Πείτε απλά ότι δεν το πιστεύετε και δείξτε του το δρόμο να πετύχει αυτό που θέλει και να πει μόνο του την αλήθεια.

Categories: Άρθρα

Comments are closed.